Witamina D jest nie tylko witaminą rozpuszczalną w tłuszczach, odpowiadającą za utrzymanie prawidłowego poziomu wapnia w krwi, ale również hormonem steroidowym, odgrywającym ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego, m.in. poprzez zmniejszenie zmniejszenie ekspresji cytokin prozapalnych i zwiększeniu ekspresji cytokin przeciwzapalnych. [1] Co więcej, ma korzystny wpływ na mikrobom jelitowy i regulacje aktywności enzymów odpowiedzialnych za neutralizowanie wolnych rodników.
„Witamina słońca”, w żywności występuje w dwóch formach chemicznych: jako ergokalcyferol – pochodzenia roślinnego (witamina D2), oraz jako cholekalcyferol – pochodzenia zwierzęcego (witamina D3), w tej formie powstaje również w skórze człowieka pod wpływem promieniowania słonecznego UVB, fale o dł. 280 – 315 nm. Zanim stanie się formą aktywną, wymaga dwukrotnej hydroksylacji, pierwsza z nich zachodzi w wątrobie, a druga w nerkach oraz innych narządach. Witamina D w sposób naturalny występuje w żywności w bardzo niskiej ilości (szacunkowo tylko 20% jej puli w organizmie pochodzi z diety, najczęściej z takich produktów jak np. tłuste ryby, jaja). Ludzie najczęściej pozyskują witaminę D poprzez ekspozycję na światło słoneczne, lub suplementację. [2], [3], [4]
Niedobory witaminy D są powszechnym zjawiskiem, obserwowanym na całym świecie. Mogą one zwiększać ryzyko infekcji wirusowych i bakteryjnych. Wykazano korelację między występowaniem zakażenia gronkowcem, zatok przynosowych, sepsą, a stężeniem witaminy D w krwi. Ich częstość wzrastała przy wartościach poniżej norm. Stosowanie dawek terapeutycznych witaminy D istotnie zmniejszyło infekcje wirusowe czy grzybiczej u 40% badanych. Powstały prace nad poszukiwaniem wpływu stężenia witaminy D na ryzyko zachorowania na Covid-19, a także przebieg choroby. Niestety większość z nich to badania retrospektywne oraz obserwacyjne, o niskiej wartości naukowej. [5]
Suplementacja witaminy D, a ciężkość przebiegu Covid-19 (badanie własne do pracy magisterskiej)
Streszczenie:
Wprowadzenie i cel pracy: Wybuch pandemii stał się problemem zdrowia publicznego na całym świecie. Istnieją hipotezy, dla których deficyt witaminy D we krwi, może pogarszać funkcjonowanie układu odpornościowego i zwiększać ryzyko zakażenia Sars-CoV-2 i ciężkiego przebiegu Covid-19. Celem pracy była ocena wpływu suplementacji witaminą D w postaci leku lub suplementu na przebieg zakażenia Covid–19, wśród pracowników ochrony zdrowia z wybranych celowo szpitali z oddziałem Covid, zlokalizowanych na terenie Polski.
Materiał i metoda: Badanie przeprowadzono wśród 107 pracowników ochrony zdrowia, z wybranych celowo szpitali zlokalizowanych na terenie polski z utworzonymi oddziałami Covid. Kryterium włączenia do badania, było wykonanie testu diagnostycznego w kierunku Sars-CoV-2. Jako narzędzie badawcze wykorzystano kwestionariusz ankiety własnego autorstwa skonstruowany za pomocą formularza Google. Uzyskane dane przeanalizowano przy użyciu programu Statistica. W celu stwierdzenia powiązania siły oraz kierunku między zmiennymi zastosowano analizę korelacji obliczając współczynniki korelacji Pearsona i/lub Spearmana. We wszystkich obliczeniach za poziom istotności przyjęto p=0.05.
Wyniki: Przyjmowanie witaminy D, w tym długość jej przyjmowania nie warunkuje wystąpienia COVID-19.
Wnioski: Suplementacja witaminą D w postaci leku lub suplementu nie miała wpływu na przebieg zakażenia Covid-19, wśród pracowników ochrony zdrowia z wybranych celowo szpitali z oddziałem Covid, zlokalizowanych na terenie Polski.
Podsumowując, witamina D pełni szereg ważnych funkcji w organizmie. Istnieje wiele badań sugerujących związek między wysyceniem organizmu witaminą D, a łagodnym przebiegiem infekcji górnych dróg oddechowych. Nie ma wystarczających dowodów, potwierdzających zasadność stosowania witaminy D w profilaktyce i leczeniu Covid. Niemniej jednak, należy zadbać o właściwą podaż witaminy D, poprzez suplementację zgodną z wytycznymi/rekomendacjami, prawidłową dietę, czy też bezpieczną ekspozycję na promienie słoneczne.
[1] F. Sassi. C. Tamone. P. D’Amelio. Vitamin D: nutrient. hormony. and immdunomodulator. Nutrients 10(11)(2018)1656.
[2] S. Christakos. M. Hewison. D.G. Gardner. C.L. Wagner LN. Sergeev. E. Rutten. A. G. Pittas. A. R. Roland. L. Ferruci. D.D. beyond bone. Ann. N. Y. Acad. Sci. 1287 (1)(2013)45.
[3] M. Hewison. Vitamin D and the intracrinology of innate immunity. Mol. Cell Endocrinol. 321 (2) (2010) 103-11.
[4] Adams J.S., Liu P.T., Chun R.F., Lagishetty V., Gombart A.F., Borregaard N., Modlin R.L., Hewison M.: Vitamin D-directed rheostatic regulation of monocyte antibacterial responses. J. Im-munol. 2009; 182: 4289-4295.
[5] M. Teymoori-Rad. S.M. Marashi. Vitamin D and Covid-19: From potentia therapeutic effects to unanswered questions. Rev. Med. Virol. (2020). E2159.